Załóź organizację w Sosnowcu

Kto może założyć stowarzyszenie?

Grupa ludzi, czyli założyciele stowarzyszenia.
Stowarzyszenia tworzą osoby fizyczne – obywatele polscy, mający pełną zdolność do czynności prawnych (osoby, które ukończyły 18 lat i nie są ubezwłasnowolnione) i nie pozbawieni praw publicznych (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach).
Osoby, które nie spełniają powyższych warunków (np. osoby niepełnoletnie lub cudzoziemcy) mogą tworzyć lub przynależeć do stowarzyszeń na specjalnych zasadach:
Małoletni w wieku od 16 do 18 lat, którzy mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych, mogą należeć do stowarzyszeń i korzystać z czynnego i biernego prawa wyborczego, z tym że w składzie zarządu stowarzyszenia większość muszą stanowić osoby o pełnej zdolności do czynności prawnych.
Małoletni poniżej 16 lat mogą, za zgodą przedstawicieli ustawowych, należeć do stowarzyszeń według zasad określonych w ich statutach, bez prawa udziału w głosowaniu na walnych zebraniach członków oraz bez korzystania z czynnego i biernego prawa wyborczego do władz stowarzyszenia. Jeżeli jednak jednostka organizacyjna stowarzyszenia zrzesza wyłącznie małoletnich, mogą oni wybierać i być wybierani do władz tej jednostki.
Cudzoziemiec, niemający zameldowania na terytorium Polski, może wstąpić do stowarzyszenia, którego statut przewiduje taką możliwość. Cudzoziemcy, mający zameldowanie w naszym kraju, mogą tworzyć stowarzyszenia zgodnie z przepisami obowiązującymi obywateli polskich (art. 4 ust. 1 i 2).
Osoba prawna może być tylko członkiem wspierającym stowarzyszenia (art. 10 ust. 3). Ustawa nie określa jednak szczegółowo, na czym polega „bycie członkiem wspierającym stowarzyszenia” – powinien to regulować statut. Osoba prawna nie może być założycielem stowarzyszenia.

Stowarzyszenie zwykłe
Trzy osoby wystarczą, by założyć stowarzyszenie zwykłe. Nie muszą tworzyć statutu – ich działania są prowadzone na podstawie regulaminu. Rejestrują się w ewidencji stowarzyszeń zwykłych. Stowarzyszenie zwykłe nie ma osobowości prawnej jest tzw. “ułomną osobą prawną”. Może zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane. Źródła finansowania to m.in. składki członkowskie czy dotacje ale nie może prowadzić działalności ekonomicznej (odpłatnej albo gospodarczej). Ma też sporo obowiązków.
Czym jest stowarzyszenie zwykłe?
Działanie stowarzyszeń zwykłych reguluje ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach. Założenie stowarzyszenia zwykłego jest prostsze niż utworzenie stowarzyszenia zarejestrowanego w KRS. By je powołać wystarczą już trzy osoby – pełnoletnie, posiadające obywatelstwo polskie i niepozbawione praw publicznych. Osoby prawne takie jak firmy, spółki czy inne organizacje pozarządowe nie mogą być założycielami stowarzyszenia zwykłego; co więcej – nie mogą być również członkami takiej organizacji, ponieważ w stowarzyszeniu zwykłym mogą zrzeszać się jedynie osoby fizyczne. Te zasady nie zostały zmienione w nowelizacji ustawy Prawo o stowarzyszeniach.

Uwaga
Stowarzyszenia zwykłe często mylone są ze stowarzyszeniami zarejestrowanymi w KRS. Tymczasem to zupełnie różne formy organizacji. Stowarzyszenia zwykłe z powodu prostszej struktury organizacyjnej nie mają osobowości prawnej.
Osoby zakładające stowarzyszenie decydują o jego nazwie i celach działalności, określają siedzibę stowarzyszenia i teren jego działania, zasady nabywania i utraty członkostwa, dokonywania zmian w regulaminie i zasady rozwiązania się stowarzyszenia zwykłego. Wybierają także swojego przedstawiciela albo zarząd, który będzie uprawniony do reprezentowania założycieli wobec urzędu. Wszystkie te zasady określają w regulaminie działalności stowarzyszenia, który stanowi najważniejszy dokument stowarzyszenia zwykłego i pełni taką rolę, jak statut w stowarzyszeniu zarejestrowanym. Składają wniosek o rejestrację w ewidencji stowarzyszeń zwykłych.

Jak założyć stowarzyszenie zwykłe? Co powinien zawierać regulamin?
Założyciele czyli co najmniej 3 osoby zbierają się na spotkaniu (zebraniu) i decydują o:
założeniu stowarzyszenia zwykłego
przyjęciu regulaminu
wyborze przedstawiciela albo zarządu

Dodatkowo jeśli członkowie chcą mają możliwość wyboru komisji rewizyjnej. Warunkiem jest określenie zasad jej wyboru oraz kompetencji w regulaminie stowarzyszenia zwykłego.
W praktyce najlepiej stworzyć (spisać) protokół z zebrania założycielskiego zawierający powyższe decyzje.
Na spotkaniu założyciele podpisują się także na liście członków założycieli. Ma ona zawierać: imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania oraz własnoręczny podpis. Dobrze, by na początku listy było oświadczenie o spełnianiu warunków ustawowych przez poszczególnych członków (osoba fizyczna, niepozbawiona praw publicznych). Lista założycieli jest załącznikiem do wniosku o rejestrację stowarzyszenia.

Co powinien zawierać regulamin?
Regulamin stowarzyszenia zwykłego jest podstawowym dokumentem określającym zasady działania stowarzyszenia. Minimalna zawartość regulaminu wynika z art. 40 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach. Zgodnie z tym regulamin powinien zawierać informacje o:

nazwie
celu lub celach i środkach działania
terenie działania i siedzibie
sposobie nabycia i utraty członkostwa
zasadach wyboru przedstawiciela lub zarządu
zasadach zmiany regulaminu
zasadach rozwiązania stowarzyszenia zwykłego

Dodatkowo choć nie wynika to wprost z przepisu w regulaminie powinny znaleźć się informacje o możliwych źródłach majątku. Zgodnie z art. 42 ust. 2 i 3 środki na działalność stowarzyszenia zwykłego mogą pochodzić ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z majątku stowarzyszenia, ofiarności publicznej (zbiórek publicznych) oraz z dotacji.

Jeśli stowarzyszenie zwykłe chce powołać zarząd to w regulaminie muszą się znaleźć zapisy o (art. 40 ust. 3):
trybie wyboru i uzupełniania składu zarządu
kompetencjach
warunkach ważności uchwał zarządu
sposobie reprezentowania w tym w szczególności zaciągania zobowiązań majątkowych
Stowarzyszenie zwykłe może także powołać organ kontroli wewnętrznej najczęściej zwany komisją rewizyjną (art. 40 ust. 4). Wtedy w regulaminie powinny znaleźć się zapisy o trybie wyboru i uzupełniania składu oraz kompetencjach tego organu.

Jakie dokumenty należy złożyć do urzędu?
Wszystkie dokumenty muszą być złożone w oryginale w jednym egzemplarzu i podpisane przez przedstawiciela albo zarząd stowarzyszenia zwykłego (przez wszystkich członków zarządu).
Aby stowarzyszenie zwykłe zostało wpisane do ewidencji stowarzyszeń zwykłych, przedstawiciel albo zarząd musi złożyć odpowiednie dokumenty (art. 40 ust. 5):
wniosek o wpisanie do ewidencji stowarzyszeń do pobrania w zakładce Dokumenty i wnioski;

regulamin działalności;

protokół z zebrania założycielskiego z informacjami o założeniu stowarzyszenia zwykłego, przyjęciu regulaminu działalności, o wyborze przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie albo wyborze zarządu stowarzyszenia zwykłego;

uchwały podjęte podczas zebrania założycielskiego.Jeśli w zebraniu założycielskim bierze udział więcej osób niż minimalna 3 warto rozważyć wybór przewodniczącego i protokolanta, którzy będą podpisywali zarówno protokół jak i załączone do niego uchwały. W przypadku braku wskazania takich osób warto by dokumenty podpisały wszyscy uczestniczy spotkania;

lista założycieli zawierająca ich imiona i nazwiska, daty i miejsca urodzenia, adresy zamieszkania, własnoręczne podpisy. Dobrze, by na początku listy było oświadczenie o spełnianiu warunków ustawowych przez poszczególnych członków (osoba fizyczna, niepozbawiona praw publicznych),

dane przedstawiciela albo członków zarządu – imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL

Opłaty za wpis do ewidencji
Złożenie wniosku o wpis do ewidencji stowarzyszeń zwykłych oraz sam wpis są bezpłatne.

Jak przebiega rejestracja stowarzyszenia zwykłego?
Rejestracja stowarzyszenia zwykłego polega na wpisaniu go do ewidencji stowarzyszeń zwykłych prowadzonej w danym starostwie/urzędzie miasta. Zasady wpisu do ewidencji określone zostały w ustawie Prawo o stowarzyszeniach i w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 2 maja 2016 r. w sprawie prowadzenia ewidencji stowarzyszeń zwykłych, jej wzoru oraz szczegółowej treści wpisów.
Starosta po otrzymaniu wszystkich wymaganych dokumentów bada, czy są one poprawne pod względem formalnym czy regulamin jest zgodny z przepisami prawa, oraz czy założyciele spełniają wymogi określone w ustawie Prawo o stowarzyszeniach.
Jeśli starosta nie ma uwag i zastrzeżeń wobec celu powstania stowarzyszenia ani wobec złożonych dokumentów, wpisuje stowarzyszenie zwykłe do ewidencji. Ma na to 7 dni od terminu wpłynięcia dokumentów (art. 40a ust. 2). W razie wątpliwości, braków w dokumentach starosta może wezwać stowarzyszenie (przedstawiciela lub zarząd składający wniosek) o uzupełnienie braków. Stowarzyszenie zwykłe ma 14 dni na zastosowanie się do wezwania. Jeśli tego nie zrobi w określonym terminie wniosek nie będzie rozpatrywany (jest bezskuteczny – art. 40a ust. 3).
Stowarzyszenie (przedstawiciel lub zarząd) dostaje “bezzwłocznie” informację od starosty o wpisie bądź jego braku.
Stowarzyszenie zwykłe może rozpocząć działalność z chwilą wpisu do ewidencji stowarzyszeń zwykłych.
Starosta może wnieść do sądu wniosek o zakaz założenia stowarzyszenia zwykłego. Sąd może zakazać jeśli jego zdaniem nie spełnia ono warunków określonych w przepisach prawa. (art. 41)

Działalność – co może, a czego nie może zrobić stowarzyszenie zwykłe?
Nowelizacja ustawy Prawo o stowarzyszeniach obowiązująca od 20 maja 2016 r. przyniosła prawdziwą rewolucję związaną z możliwościami działania stowarzyszeń zwykłych znacznie je poszerzając. Stowarzyszenia takie nadal nie mają osobowości prawnej ale mogą zaciągać zobowiązania i nabywać prawa. Stowarzyszenia zwykłe mogą też pozywać i być pozywane (art. 40 ust. 1a), jednak wiele orzeczeń sądowych wskazuje, że zdolność do czynności procesowych posiadają wszyscy członkowie stowarzyszenia i aby w ich imieniu mógł występować przedstawiciel albo zarząd, to konieczne jest udzielenie przez wszystkich członków stowarzyszenia stosownego pełnomocnictwa.
Stowarzyszenia zwykłe mogą korzystać z różnych źródeł finansowania (art. 42 ust. 2 i 3). Są to składki członkowskie, darowizny, spadki, zapisy, dochody z majątku stowarzyszenia, ofiarność publiczna (zbiórki publiczne) oraz z dotacje.
Inne uprawnienia to możliwość uzyskania statusu organizacji pożytku publicznego a także możliwość przekształcenia stowarzyszenia zwykłego w rejestrowe.

Stowarzyszenia zwykłe nadal nie może:
powoływać swoich oddziałów terenowych,
łączyć się w związki stowarzyszeń,
zrzeszać osób prawnych (np. innych stowarzyszeń, firm itp.)
prowadzić działalności odpłatnej pożytku publicznego,
prowadzić działalności gospodarczej,

Obowiązki stowarzyszenia zwykłego: NIP, REGON, konto bankowe, księgowość, sprawozdania
Z faktu, że stowarzyszenie zwykłe stanowi prostszą formę stowarzyszenia, która nie wymaga rejestracji w KRS i nie ma osobowości prawnej, nie wynika, iż jest zwolnione z innych obowiązków, którym podlegają pozostałe stowarzyszenia. W odrębnych przepisach prawnych obowiązujących wszystkie organizacje nie istnieje wyłączenie dla stowarzyszeń zwykłych. Stowarzyszenie zwykłe, podobnie jak organizacja zarejestrowana w KRS, musi uzyskać numery REGON i NIP.
REGON, NIP
Po otrzymaniu informacji o wpisie do ewidencji stowarzyszeń zwykłych, organizacja taka powinna zgłosić się do urzędu statystycznego i wystąpić o nadanie numeru REGON. Aby uzyskać REGON, stowarzyszenie zwykłe wypełnia formularz wniosku RG-OP.
Wniosek RG-OP można pobrać ze strony http://bip.stat.gov.pl/dzialalnosc-statystyki-publicznej/rejestr-regon/formularze-regon-papierowe/ Do tego formularza stowarzyszenie zwykłe powinno załączyć swój regulamin i kopię zaświadczenia o wpisie do ewidencji stowarzyszeń.
Wniosek można przesłać pocztą. REGON zostanie wydany w ciągu 7 dni od daty otrzymania formularza przez właściwy urząd statystyczny. Jednak osobiste złożenie dokumentów gwarantuje otrzymanie zaświadczenia o numerze REGON od ręki.
Kiedy stowarzyszenie zwykłe otrzyma numer REGON, musi jeszcze złożyć wniosek o numer identyfikacji podatkowej (NIP). Obowiązek posiadania numeru NIP przez stowarzyszenia zwykłe wynika z obowiązujących przepisów, m. in. z ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, która wskazuje, że również jednostki niemające osobowości prawnej, tak jak stowarzyszenia zwykłe ,są zobowiązane posiadać numer NIP.
Zdobycie numeru identyfikacji podatkowej to ostatni krok, który trzeba wykonać, by stowarzyszenie zwykłe mogło podjąć działalność w pełni zgodną z prawem.

O numer NIP stowarzyszenie zwykłe występuje do właściwego ze względu na swoją siedzibę urzędu skarbowego, wypełniając druk zgłoszenia NIP-2.

Konto bankowe
Przepisy nie regulują kwestii, czy stowarzyszenie zwykłe ma obowiązek posiadać konto bankowe. Trzeba jednak pamiętać, iż rachunek w banku może okazać się niekiedy niezbędny w celu opłacenia faktur za usługi wynajętych firm, a tym bardziej przekazania zaliczek na poczet podatku dochodowego i ewentualnych składek ZUS od wynagrodzeń czy otrzymania dotacji od administracji publicznej.

Warto pamiętać, że po założeniu rachunku bankowego stowarzyszenie zwykłe ma obowiązek zgłosić numer rachunku do „swojego” urzędu skarbowego wypełniając NIP-2 jako zgłoszenie aktualizacyjne.

Księgowość i obowiązki sprawozdawcze
Z faktu, iż stowarzyszenia zwykłe nie ma osobowości prawnej, nie uzyskuje pieniędzy z działalności gospodarczej i odpłatnej, a część stowarzyszeń ma środki np. tylko ze składek członkowskich, wydawać by się mogło, że nie są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Tymczasem jest zupełnie odwrotnie. Z ustawy o rachunkowości wynika, że co do zasady organizacje niemające osobowości prawnej także podlegają zasadom rachunkowości (chyba, że wybiorą i w terminie zgłoszą prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów).
Stowarzyszenie zwykłe obowiązują więc te same wymogi w zakresie sprawozdawczości co stowarzyszenie zarejestrowane w KRS. Oznacza to, że stowarzyszenia zwykłe, które nie wybiorą prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów muszą prowadzić bieżącą księgowość, a także sporządzać roczne sprawozdanie finansowe ze swojej działalności. Każde stowarzyszenie zwykłe musi składać co rok do urzędu skarbowego roczną deklarację CIT-8.
Uwaga
Obowiązek prowadzenia księgowości i składania sprawozdań finansowych z działalności jest aktualny również wtedy, gdy stowarzyszenie nie prowadzi żadnych działań.
Kto może skontrolować działalność stowarzyszenia zwykłego?
W odniesieniu do stowarzyszenia zwykłego stosuje się zapisy na temat nadzoru zapisanych w ustawie Prawo o stowarzyszeniach, takie same jak wobec stowarzyszeń rejestrowanych w KRS.
Organ nadzoru to starosta powiatu właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia. Może nadzorować stowarzyszenie w zakresie zgodności z przepisami prawa i statutu. W ramach swych kompetencji nadzorczych starosta może podjąć następujące kroki:
zażądać od władz stowarzyszenia przedstawienia w określonym czasie odpisów uchwał;
zażądać udzielenia niezbędnych wyjaśnień od władz stowarzyszenia;
w razie niezastosowania się stowarzyszenia do wyżej wymienionych żądań złożyć wniosek do sądu o wyznaczenie grzywny w wysokości do 5000 zł;
w razie stwierdzenia, że działalność stowarzyszenia jest niezgodna z prawem bądź regulaminem może wystąpić o usunięcie nieprawidłowości w określonym terminie, udzielić ostrzeżenia władzom lub wystąpić do sądu o zastosowanie ostrzejszych środków.
Sankcje sądowe mogą przybrać formę:
upomnienia;
uchylenia uchwały niezgodnej z prawem lub regulaminem;
zobowiązania władz stowarzyszenia do usunięcia nieprawidłowości w określonym czasie;
rozwiązania stowarzyszenia zwykłego, jeżeli liczba jego członków spadła poniżej 3 osób, a także kiedy jego działalność wykazuje rażące lub uporczywe naruszanie prawa bądź regulaminu i nie ma warunków naprawy sytuacji.

 

 Klub sportowy

Kluby sportowe mogą działać w formie:

• stowarzyszeń zarejestrowanych w KRS (powstają i rejestrują się jak inne stowarzyszenia/ fundacje)
• uczniowskich klubów sportowych,
• stowarzyszeń wpisanych do ewidencji starosty właściwego ze względu na siedzibę klubu (wtedy, gdy nie prowadzą działalności gospodarczej, a co więcej jej prowadzenia nie może przewidywać statut takiego stowarzyszenia, ponieważ wtedy muszą zarejestrować się w KRS),
• spółek kapitałowych, tj. zarejestrowanych w KRS spółek z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółek akcyjnych (podmioty te są przedsiębiorstwami prowadzącymi działalność gospodarczą, wiele piłkarskich klubów pierwszoligowych działa w takiej formie prawnej).

Związki sportowe

1. Zgodnie z art. 6 ustawy o sporcie co najmniej trzy kluby sportowe mogą utworzyć związek sportowy w formie stowarzyszenia lub związku stowarzyszeń. Związek stowarzyszeń działa na podstawie art. 22 Prawa o stowarzyszeniach, posiada osobowość prawną i jest rejestrowany w KRS. Przykłady takiego związku to np. Krajowe Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe (www.lzs.pl) czy Polska Federacja Aikido.

Działalność tylko w zakresie sportu
Podstawowy warunek istnienia klubu sportowego stanowi realizacja zadań w zakresie sportu, czyli (zgodnie z ustawową definicją) „wszelkich form aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne [np. rekreacyjne] lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej [uczestników], rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach”.

Kluby decydujące się na rejestrację w starostwie muszą prowadzić działalność wyłącznie w zakresie sportu. Podjęcie aktywności pozasportowej, nawet merytorycznie wysoce uzasadnionej (np. ekologicznej), powoduje konieczność wpisania podmiotu do KRS (wynika to z art. 4 w związku z art. 2 ust. 1 ustawy o sporcie oraz z rozporządzenia ministra sportu i turystyki w sprawie ewidencji klubów sportowych.

Rejestr (ewidencja) starosty
Klub sportowy, który chce posiadać osobowość prawną i status stowarzyszenia, a w swoim statucie nie przewidział prowadzenia działalności gospodarczej, podlega uproszczonej procedurze rejestracji. Oznacza to, że rejestruje się tylko u starosty właściwego ze względu na siedzibę klubu, a nie w KRS (rejestracja przebiega zgodnie z procedurą Kodeksu postępowania administracyjnego).

 

 

Jeśli chcesz:

 

WYDZIAŁ VIII GOSPODARCZY
KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO

ul. Lompy 14
40-040- Katowice
Biuro Podawcze – parter, p. 28
Godziny urzędowania: poniedziałek: 7.30 – 18.00
Wtorek – piątek: 7.30 – 15.00
tel. 32/604-74-60, 32/604-74-58

 

Jeżeli masz pytania, chcesz się poradzić, potrzebujesz, żebyśmy sprawdzili Ci statut – zadzwoń do nas i umów się na spotkanie.