Pozytywny sygnał od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego dotyczący poradnictwa prawnego i obywatelskiego w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej.
Jesienią 2012 roku z inicjatywy Instytutu Spraw Publicznych realizującego program Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności „Obywatel i Prawo” powstała nieformalna koalicja organizacji związanych z poradnictwem prawnym i obywatelskim w Polsce. Koalicja działająca pod nazwą Platforma Współpracy Organizacji Poradniczych składa się z przedstawicieli blisko 40 organizacji pozarządowych świadczących bezpłatne porady prawne i obywatelskie i/lub wspierających rozwój poradnictwa w Polsce. W tym gronie są m.in. dwie największe sieci skupiające podmioty udzielające porad czyli Związek Biur Porad Obywatelskich i Fundację Uniwersyteckich Poradni Prawnych.
Koalicja powstała po to, by podjąć i prowadzić wspólne działania mające na celu uwzględnienie możliwości wsparcia i rozwoju poradnictwa prawnego i obywatelskiego w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Członkowie Koalicji uznają bowiem, że dostęp obywateli do bezpłatnego poradnictwa służy realizacji celów istotnych z punktu widzenia obywateli i państwa. Poradnictwo umożliwia obywatelom rozwiązywanie ich problemów życiowych, ułatwia powrót do aktywnego życia społecznego i zawodowego, wyposaża w kompetencje i wiedzę dotyczącą praw i obowiązków obywatelskich oraz systemu prawnego, które są niezbędne do funkcjonowania w nowoczesnym państwie, społeczeństwie i gospodarce opartej na wiedzy. Poradnictwo przyczynia się także do lepszego wykorzystywania przez obywateli możliwości oferowanych przez państwo, ułatwia dostęp obywateli do usług publicznych, wpływa na podniesienie ich jakości, a także odciąża sądy i urzędy administracji publicznej poprzez wskazywanie obywatelom form rozwiązywania problemów nie wymagających postępowania sądowego czy administracyjnego.
Koalicja wspólnie sporządziła mapę poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce, określiła najważniejsze potrzeby i wyzwania związane z rozwojem poradnictwa w Polsce, a także zidentyfikowała cele, priorytety i kierunki działań planowane w ramach nowej perspektywy UE, w realizacji których powinno być uwzględnione poradnictwo.
Propozycje Koalicji dotyczące uwzględnienia poradnictwa w nowej perspektywie 2014-2020 zostały skierowane do Minister Rozwoju Regionalnego oraz do Marszałków wszystkich województw. Od części Marszałków otrzymaliśmy odpowiedzi dotyczące intencji uwzględnienia poradnictwa w pracach nad regionalnymi programami operacyjnymi na lata 2014-2020, a od Marszałka Województwa Mazowieckiego zaproszenie na spotkanie robocze dotyczące projektu regionalnego programu operacyjnego, co zaowocowało uwzględnieniem poradnictwa w tym projekcie.
Otrzymaliśmy także odpowiedź od pani minister Elżbiety Bieńkowskiej, która otworzyła możliwość dalszych rozmów z Ministerstwem Rozwoju Regionalnego dotyczących uwzględnienia poradnictwa w projektowanym Programie Operacyjnym Wiedza i Rozwój. Rozmowy te są w toku, mamy nadzieję, że przy wsparciu Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej będą one kontynuowane we wrześniu i doprowadzą do pozytywnych rozstrzygnięć.
W trakcie prowadzonych przez Koalicję działań rząd przyjął w marcu 2013 roku Strategię Rozwoju Kapitału Społecznego, która jest kluczowym dokumentem rozwojowym Polski w sferze szeroko rozumianego rozwoju obywatelskiego do 2020 roku. W projekcie Strategii z 2012 roku uwzględniony został rozwój poradnictwa prawnego i obywatelskiego, w tym także tworzenia spójnych, systemowych rozwiązań dotyczących polityki państwa w tym zakresie. Miały one być kontynuacją obecnie realizowanego projektu systemowego „Opracowanie kompleksowych i trwałych mechanizmów wsparcia dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce”, którego liderem jest Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, a który finansowany jest z Europejskiego Funduszu Społecznego. W ramach projektu wypracowane mają być system poradnictwa prawnego i obywatelskiego oraz założenia polityki państwa dotyczące poradnictwa.
Niestety, przyjęta przez rząd Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego nie uwzględniała wcześniejszych zapisów dotyczących poradnictwa, co mocno zaniepokoiło Platformę, tym bardziej, że Strategia jest podstawą do planowania wykorzystania środków unijnych na lata 2014-2020. Stąd pismo, które skierowaliśmy do pana Premiera z prośbą o wyjaśnienie takiego działania rządu. W odpowiedzi otrzymaliśmy list od pana Ministra Zdrojewskiego, którego resort odpowiadał za przygotowanie Strategii, zapewniający, że poradnictwo zostanie uwzględnione w nowej perspektywie finansowej 2014-2020. Oba listy załączamy do wiadomości, wyrażając podziękowanie panu Ministrowi Zdrojewskiemu za zawarte w nim deklaracje.
Będziemy informować o dalszych działaniach Platformy i ich rezultatach, a organizacje zainteresowane udziałem w jej pracach zapraszamy do kontaktu mailowego: isp@isp.org.pl
